vraag over tsjaikovski notenkraker

  • BastiaanJan van Vliet

    Ja, ik deel uw gevoel over de tweede weense school wel. Geef mij maar de eerste weense :-) Maar Schonbergs verhandelingen zijn zeker niet weerbarstig, eerder heel overzichtelijk. Je kan aan zijn schrijfstijl merken dat hij zeer op de hoogte was van alle details van de klassieke muziek en in het bijzonder de eerste Weense school. Hij haalt vooral Beethoven aan ( over weerbarstigheid gesproken). U kent ongetwijfeld het uitgevonde systeem van Schonberg, de dodecafonie. Het is voor het gehoor zeer chaotische muziek maar als je de theoretische aspecten ziet, is het ten zeerste erg geordende!! muziek. Ik vind Schonbergs muziek uit de romantische nabloeiperiode veel mooier dan zijn muziek die hij schreef vanuit expressionistische denkbeelden. Ik heb het idee dat Schonberg leed aan bipolaire stoornissen die hij zelf wilde omkaderen door zijn diepste diepten en hoogste hoogten in een systeem te brengen. Ik vind het een merkwaardig verschijnsel dat Schonberg zulke uiterst wanhopige muziek in een zo uiterst mathematisch systeem kon onderbrengen. Bij zijn “opvolgers” Webern en AlbanBerg is dit toch in zekere mate anders. Nee, ik ga niet es lekker een avondje naar Schonbergs expressionisme luisteren. Hij heeft ook een nieuwe methode uitgevonden van sprekend zingen, erg fatalistische muziek die pijn doen aan mijn oren die zo ingesteld staan op volmaaktheid alias harmonieus, melodieus georganiseerde muziek. Alhoewel, nee toch ook weer niet helemaa. Hoe vind u Stravinsky's Sacre du Printemps?

  • Alexander

    Dat bedoel ik ook, de twaalftoonstechniek van Schoenberg (al beweren sommige musicologen dat Josef Hauer Schoenberg voor is geweest) is theoretisch zeker interessant. Ik vind overigens dat de ‘expressionistische’ werken beter te beluisteren zijn. De Sprechstimme in ‘Pierrot Lunaire’ is inderdaad niet erg welsprekend (sic!), maar er zitten in dit stuk wel een paar delen die bewondering afdwingen. Bijvoorbeeld ‘Mondfleck’, dat geconstrueerd is als een dubbele canon dat in het midden in kreeftengang terugloopt. Hoewel ik dus geen liefhebber ben van Pierrot lunaire, houd ik wel rekening met Schoenbergs eigen kernachtig omschreven visie: ‘die Farbe alles, die Noten gar nichts bedeuten’ (het is immers niet voor niets expressionistisch). De vroege postromantische werken van Schoenberg (en andere soortgelijke werken van andere componisten) hebben soms iets ‘onoprechts’ (het is muziek van een eigenaardig soort kruising, om de tijd op te vullen lijkt men zolang in een quasi-romantische stijl te componeren). Alsof je naar een stuk uit de hoogromantiek aan het luisteren bent, maar de componist zelf is de draad kwijt. Sommige stukken van Webern lijken juist meer met mathematiek dan met muziek te maken te hebben. Aan de andere kant gold dat natuurlijk als zijn opvatting hoe muziek moet zijn. Hij is een componist die zeer bijzondere extreem korte polyfone stukken heeft geschreven; maar diens muziek vraagt veel van je concentratie en gek genoeg ook van je uithoudingsvermogen.

    'Sacre du Printemps' vind ik een merkwaardig werk. Eén al bewondering voor de bonte verzameling onregelmatige ritmen. Wat dat betreft geeft Stravinsky op originele wijze die zogenaamde heidense tijd weer, al die dissonanten (die maken nu overigens weinig indruk) horen daar ook bij. Toch heb ik wel eens het gevoel dat ik naar één brok lawaai aan het luisteren ben. Dan maakt het weinig uit hoe ver je de achterliggende theorie hebt uitgediept. Voor mij geldt vaak, dat dit soort stukken mij maar voor een beperkte periode in een jaar kunnen bekoren, terwijl ik geen moeite heb om het hele jaar naar bijvoorbeeld Mozart te luisteren.

    Ik probeer wel altijd zoveel mogelijk te begrijpen van de bedoelingen van een componist. Om een stuk bij voorbaat af te schrijven vind ik kortzichtig.

    Groet, Alexander

  • math Nelissen

    Ik ben geen liefhebber van “le Sacre du printemps” van Strawinsky. Ik ken het wel, heb het ook in mijn rek staan, maar lekker achteruitzakken en luisteren maar……. Nou nee. Wel in combinatie met ballet vind ik “le Sacre” fascinerend om naar te kijken en te beleven. Pure erotiek die versterkt wordt door de meeslepende ritmes!

    Ik heb datzelfde gevoel ook bij Schonberg en tijdgenoten. Kan allemaal best doordacht in mekaar zitten, maar het is gewoonweg aan mij vaak niet besteed.

    Uitzonderingen nagelaten dan. De Pulcinella suite met een vette knipoog naar de barok vind ik een van de uitzonderingen in de muziek van Strawinsky.

    De “Survivor from Warchau” van Schonberg is ook een van die uitzonderingen, maar dat komt veel meer door de inhoud van de boodschap door een vertellerstem in combinatie met het orkest. Als jongeman heb ik eens de 9e van Beethoven gekocht op een dubbelelpee en daarop stond ook dit werk. Het boeide mij direct.

    Ik schrijf het werk van de modernen niet af. Ik kan er soms wel naar luisteren en ben ook welbereid te begrijpen wat de componist ons wil zeggen maar het is geen “Unterhaltungsmuzik” zoals ze in Duitsland zeggen, muziek om bij te ontspannen. Is natuurlijk ook niet de bedoeling maar toch………….

    Een andere “moderne” componist die ik wel goed kan beluisteren is Francis Poulenc en ook wel Benjamin Britten hoewel je je moet afvragen in hoeverre deze muziek modern en vernieuwend is. Doordat ik van beide componisten diverse werken gezongen heb, maak je je deze muziek ook eigen. Het inweven van de kleine accoordjes met hele kleine intervallen is fascinerend en ook spannend.

  • Joop Bluemink

    Hallo

    Via Tsjaikovski en Strawinsky zijn we nu bij Poulenc en Britten. Toen ik Poulenc voor het eerst hoorde was ik meteen aangenaam verrast en heb dan ook de meeste van zijn werken in mijn collectie, o.a. pianomuziek, kamer muziek, orkestwerken zoals Sinfonietta, Piano-concert, Aubade, Les Animaux Moderne

    (of was het Models, ik weet het even niet), Stabat Mater, enz..

    Van Britten heb ik wel zijn meest populaire werken. Zijn opera's ken ik (nog) niet.

    Ik ben het met je eens dat het geen vernieuwende muziek is, maar toch hoor ik ze graag, vooral het ritme in Poulenc's miniaturen, maar ook zijn Suite Francaise, gebaseerd op oude muziek, voor blaasinstrumenten (dacht ik).

    Britten lijkt terug in de tijd te gaan met de suite Gloriana. De blazers hebben genoeg te doen. Ik kan geen oordeel geven over Schoenberg, Webern en Berg

    omdat ik slechts fragmenten van werken heb gehoord. Technisch zal het best knap en verschrikkelijk moeilijk zijn, maar kun je het nog wel muziek noemen?

    Er zijn overigens genoeg ‘moderne’ componisten die toch aangenaam in het gehoor klinken.

    mvg

  • Math Nelissen

    Op zo'n manier bouw je dan een cd collectie op. Ik ben gestart met de barokmuziek en klassieken. Zo langzaam aan ga je via de romantiek naar de meer moderne muziek van Ravel, Debussy en Satie. De neo romantiek van Mahler en Hugo Wolf. Je snuffelt een keer via je mannenkoor, waar de dirigent niet vies was van moderne Nederlandse componisten als Kees Kef, Henk Badings, Antoon Maassen, Jean Lambrechts, Sem Dresden e.a. aan de modernere werken. Ook Poulenc heb ik zo leren kennen. (o.a. Quatre Prieres de Francis Assis). Als zodanig koop je ook een wat modernere collectie muziek bij elkaar. Alles bij elkaar heb ik een kleine 1200 cd's in mijn verzameling en deze groeit nog steeds , hoewel niet meer zo snel. Je raakt op een bepaald moment ook verzadigd. Ik vind het van belang dat ik bij iedere stemming van mijzelf, een bepaalde cd kan opzetten met die muziek die bij die stemming past.

    Momenteel zing ik in een dubbel kwartet en ook daar een grote verscheidenheid in het repertoire. Polyfone muziek van rond 1550 tot 1650 afgewisseld met modernere werken van Britten, Maassen, Elgar enz. Romantiek is nog wat mager vertegenwoordigd maar dat komt wel.

    Probleem is het catalogiseren van de cd's. In de handel is vrijwel niets te koop om klassieke cd's te catalogiseren. Veelal is het een verkapte vorm van een access database die je kant en klaar bij elk office pakket kunt krijgen maar als klassiek liefhebber doe je daar niets mee.

    Ik heb uiteindelijk zelf een database geschreven in access die weliswaar prima werkt, maar waar je wel alles moet inkloppen! Lastig en zeer tijdrovend terwijl je de cd's zelf ook nog eens moet voorzien van een alfo nummeriek label dat als zoekcriterium moet gaan dienen.

  • Mieke

    Hallo,

    Voor Esthetica moet ik een bespreking maken van de Concertsuite uit de Notenkraker van Peter llitsj Tsjaikwoski.

    Het tempo, ritme, metrum, structuur, melodie, klankkleur, expressie …. moet allemaal aan bod komen. Maar ik kan er niets van vinden op internet. Kan iemand mij helpen?

    Groetjes Mieke