Doorzoek het forum
Zoeken met Startpagina
Startpagina Thema's
Redactie Prikbord
Commercie trekt zich op gang voor 250ste verjaardag geniale componist
Die ochtend in september '91 wreven de Salzburgers hun ogen uit: een onverlaat had het standbeeld van Wolfgang Amadeus op de Mozartplatz bedolven onder 400 winkelwagentjes. Een kunstenaar - Karpun - wilde zo de commercie van het Mozartjaar 1991 (zijn 200ste sterfdag) aan de kaak stellen. Benieuwd wat Karpun voor 2006 in petto heeft, want dan vieren de stad waar hij geboren werd (Salzburg) en waar hij stierf (Wenen) zijn 250ste verjaardag. Elk apart, nota bene.
,,Mozart, Mozart, Mozart! Als er een hemel is, zal Mozart volgend jaar op ons neerkijken en uitroepen: Maar dat was ík helemaal niet!'', zegt de Weense stadsgids Gerhard Strassgschwandtner vertwijfeld. Je maakt het niet vaak mee dat gidsen openlijk huiveren voor wat hen te wachten staat tussen al die Mozart-golfballen, Mozart-beha's (die Eine K leine Nachtmusik spelen als je ze open krijgt), Mozart-champignons en - o gruwel - gekostumeerde Mozart-diners met aria's tussen de roomsoep en de schnitzels.
In het Festspielhaus in Salzburg zullen volgende zomer alle 22 opera's van Mozart uitgevoerd worden en dan hebben we het nog niet over de topconcerten en nieuwe cd-opnamen. Met de Mozart-biografieën die de komende maanden verschijnen, kan je rustig een paar Billy's van Ikea vullen.
Korte metten met lijken
Wenen zet zich dus schrap. De schitterende operahoofdstad is nu al goed voor acht miljoen hotelovernachtingen per jaar. Salzburg, elk jaar goed voor 6,5 miljoen bezoekers, zal gewoon te klein zijn. Het ganz gemütliche stadje wordt overspoeld door Amerikanen en Aziaten, die niet op Amadeus afkomen, maar op de familie von Trapp uit The Sound of Music , stilaan een ware cultfilm.
Op het Sankt Marxer Friedhof in Wenen is het vandaag nog erg stil. Mozart ligt begraven op dat onwaarschijnlijk groene kerkhof aan de rand van de oude stad, pal tegenover het hypermoderne gebouw van gsm-operator T-Mobile. Voor keizerkoning Jozef II waren doden niets dan stinkend vlees, dus mochten begrafenissen geen protserige feesttoestanden zijn. Met lijken moest korte metten gemaakt worden, zo verordende de verlichte vorst. Ook met dat van zijn beroemde hofcomponist Mozart.
,,Mozart kreeg geen armeluizenbegrafenis, zoals tranerige speelfilms dat graag vertellen'', zegt gids Gerhard Strassgschwandtner. ,,Hij was zelfs helemaal niet arm toen hij stierf, alleen eventjes blut door speelschulden. Hij had bijverdiensten genoeg, bovenop z'n vaste jaarinkomen van (naar vandaag omgerekend) 50.000 euro. Maar door de verordeningen van de keizer werd de koets met zijn lijkkist buiten de stad opgewacht door alleen maar de grafdelvers. Mozart werd begraven in een doek bij veertien andere lijken, verspreid over drie groepsgraven.''
Geen giechelende fat
Vandaag treurt een witte engel bij een gebroken zuil, symbool van de dood, op het graf dat Mozart deelt met onbekenden. Zijn Constanze zou pas in 1807 voor het eerst aan zijn graf staan. In 1840 plaatste een grafdelver het monumentje. Beethoven, Schubert, Brahms, een paar van de Straussen en Falco (Rock me Amadeus) liggen op het 300.000 graven tellende Zentralfriedhof, vijf kilometer verder met tram 71, de ‘Weduwenexpress’.
Merkwaardig genoeg bevindt Mozarts vermeende schedel zich in het bezit van het Mozarteum in Salzburg, dat het genetisch laat onderzoeken. Het DNA wordt vergeleken met dat van zijn tirannieke vader Leopold en zijn lieve zus Nannerl, begraven in Salzburg. Forensisch pathologen zijn Mozarts gezicht aan het reconstrueren. Wedden dat het resultaat in januari 2006 wordt getoond?
,,We willen het beeld corrigeren dat Milos Forman in zijn film Amadeus heeft opgehangen. Mozart was geen giechelende fat die winden liet en tussen hem en Salieri bestond geen vijandschap'', zo klinkt het in de Neue Residenz in Salzburg. In dit grondig gerenoveerde paleis van de aartsbisschoppen wordt hard gewerkt aan Viva!Mozart , een multimediale tentoonstelling die Mozart als mens wil portretteren.
De prestigieuze expo, die opent op zijn geboortedag (27 januari) en 300.000 mensen uit de hele wereld verwacht, wordt opgevat als één groot verjaardagsfeest, waarop Mozart de gasten rondleidt en met veel humor commentaar levert op zijn eigen leven en werk. Op zijn speelwoede, of zijn quasi verstrooide manier van componeren. De bezoekers kunnen proeven van wat in Mozarts tijd gegeten en gedronken werd en dat is soms even schrikken. Blikvangers worden kostbare schilderijen van o.a. Sir Thomas Gainsborough, het enige portret van mooie Constanze en de originele manuscripten van geniale composities, die Mozart neerpende tijdens het biljarten of ,,tussen de soep en de patatten'', níet zwoegend aan de piano zoals Beethoven deed.
Mozarts geboortehuis aan de Getreidegasse 9 in Salzburg wordt volop gerestaureerd, net als het pand vlakbij de dom in Wenen. In een ruim appartement aan de Domgasse 5 schreef hij Le nozze di Figaro. Er wordt nu 6,5 miljoen euro (!) uitgegeven om van dit Mozarthuis het ,,juweel van Wenen'' te maken. Mozarts 25 andere Weense adressen zijn allemaal gesloopt, ook het pand waar hij doodziek het Requiem schreef, een van de ultieme werken uit de muziekgeschiedenis.
Mozartkugeln
Alvast multinational Kraft/Nestlé is in zijn nopjes met Mozart 2006. De ‘echte’ Mozartkugeln van Nestlé-dochter Mirabell worden containergewijs gefabriceerd. De chocoladeversnaperingen in de kitscherige verpakking, die in het Engels Mozart's Balls heten, achtervolgen je overal in Oostenrijk, aangeprezen door een fatterige Mozart-figuur. Puristen moeten terecht in de Konditorei van de erfgenamen van Paul Fürst aan de Brodgasse in Salzburg, voor de enige echte original M ozartkugeln, sinds 1890 met de hand gemaakt.
,,@!#$ Mozart!'' schreeuwt een graffiti in het station van Wenen. Mogelijk van de hand van een Freud-fan. Want 2006 is ook het Sigmund Freud-jaar, maar Oostenrijk heeft geen geld over voor de viering van de 150ste verjaardag van de vader van de psychoanalyse. Diens wereldberoemde woningmuseum aan de Berggasse 19 in Wenen verwacht volgend jaar 80.000 bezoekers op de tentoonstelling The Couch . ,,Maar als Wenen niet vóór 2008 meer geld geeft, moet ik het museum sluiten'', zegt directrice Inge Scholz-Strassen.
De wraak van Mozart? Freud haatte muziek.
Dirk MARTENS
Bron: Het Volk
